Elektrometre Nedir?

Elektrometre, çok küçük gerilimleri ve akımları ölçmekte kullanılan alettir.

Çok küçük kaçak akımları nedeniyle ekeltrometreler özellikle, radyoaktif dönüşümlerde oluşan ya da iyonlaştırıcı ışınlarca açığa çıkarılan elektrik yüklerini ökçmeye çok elverişlidir.

Dört türü vardır:

– Lord Kelvin’in Elektrometresi
– Hankel’in Telli Elektrometresi
– Lambalı Elektrometre
– Titreşen kondansatörlü Elektrometre

1) Lord Kelvin’in Elektrometresi: Silindir biçiminde yassı bir metal kutu, birbirine dik iki çap boyunca dörde bölünür; böylece elde edilen dörtlükler birbirinden yalıtılır; aliminyumdan 8 biçimde, yassı bir gösterge ince, metal bir tele asılır ve kutu içinde kendi düzleminde döner.

Karşıt dörtlüklerin elektriksel bağlantısı vardır; iki cisim arasındaki potansiyel farkını ölçmek için bu cisimler sırayla dörtlük çiftlerine bağlanır. Gösterge, ya dörtlük çiftlerinden birine (idyostatik yöntem) ya da değişmez potansiyelli yardımcı bir elektrik kaynağına (heterostatik yöntem) bağlıdır.

2) Hankel’in Elektrometresi: Zıt potansiyeller verilmiş iki tabla arasında yer değiştiren platin bir telden (1 ile 2 mikrometre çapında) oluşur. Sapma, mikrometrik gözmercekli bir vizörle ölçülür; 1/100 V düzeyindeki potansiyel farkları algılanabilir. Bu aygıtın sığası çok küçüktür ve bu nitelik kimi kez bir üstünlük sağlayabilir.

3) Lambalı Elektrometre: Bir triyodun ızgara potansiyelindeki 0.001 voltluk değişim, lehva akımında 0.000001 amper düzeyinde bir değişim doğurur; bu değişim kolayca ölçülebilir ya da yükseltilebilir. Izgaradan akım geçmez ise, yalıtılmış ileketlerle bu ızgıra birleştirilebilir ve iletkenlerin potansiyel farkları, yük yitimine yol açmadan katoda göre ölçülür. Küçük de olsa, daima bir akım kaağı gösteren triyodun yerine özel tüpler kullanılarak, 0.000001 volt düzeyinde elektrostatik potansiyel farkları algılanabilir.

4) Titreşen kondanstatörlü elektrometre: Bu elektrometre türünde, sinüzoidal titreşim yapan devingen armatürlü bir kondansatör kullanılır. Sığa değişimleri, bir akım ya da almaşık potansiyel değişimi doğurur; bu değişimi yükseltmek ve ölçmek oldukça kolaydır.

Not: İnternette elektrometreyi Türkçe anlatan herhangi bir kaynak bulanmadığı için bu yazıyı derledim.