Yan menüde okuduğuma dair bir yazı olmaması tamamen üşengeçliğimden kaynaklanıyor. Kitaba üniversitenin kütüphanesinde tesadüfen denk gelmiştim ve yorumlardaki sadeliği beğendiğim için almıştım.
Emre Kongar’ı, Mehmet Barlas’la yaptığı (Yorum Farkı – NTV) ateşli tartışmalardan anımsıyorum. İzlediğim programlarında, düşüncelerinden öte; donuk ve durağan konuşmasıyla beni yoran bir havada konuşuyordu. En azından, hala yan taraftaki kitabın kapağına baktığımda aklıma ilk bunlar geliyor.
Tarihimizle Yüzleşmek isimli kitabını da bu önyargı ile elime almıştım. Lakin önsöz kısmında itibaren; kitabın son sayfalarına kadar anımsadığım kişilik özelliklerinden farklı bir Emre Kongar hissettim. Cümleler akıcı, konular ve getirdiği yorumlar gayet net ve anlaşılabilirlik üst düzeyde.
Kongar’ın temel amacı “tarihi öğrenme bilinci” yaratmak sanırım. Zaten bir sosyolog olarak daha fazlasını beklemek de yanlış olurdu.
İçeriğe gelirsek: Emre Kongar’ın daha önce başka bir kitabını okumamıştım, bu okuduğum ilk kitabı. Yazı dilini beğendim fakat, kitap sıradan bir tarih bilgisine sahip olan birine göre (o kişi ben oluyorum) fazla yüzeysel. Açıkcası ben, Tarihimizle Yüzleşmek gibi iddialı bir ismin ardından daha farklı beklentiler içerisine girmiştim. Ama kitabın genel içeriği sade bir dille anlatılmış Osmanlı ve Cumhuriyet -özet- tarihinden ibaret.
Yıllardır sık tartışılan, üzerinde fazla konuşulan hemen her konuya değinmeye çalışmış. Buradaki fark ettiğim temel sıkıntı şu: Emre Kongar bazen 150 yıllık süreci 5-6 sayfada anlatmaya çalışmış, bazen de birkaç spesifik bir konuyla ilgili (Demokrat Parti) 5-10 yıllık bir süreci yine aynı boyutta anlatmış. Kitap yer yer genellemeler içerirken, tam buna alışmışken (nispeten) fazlaca ayrıntıya boğulabiliyorsunuz.
Bu kitabı; bir dedenin, 10 yaşındaki torununa herhangi bir konuyu tane tane anlattığını hayal edin. Ne kadar doyurucu ya da okumaya değer olduğuna sonra karar verin.
Başlıca konular:
– Osmanlı-Türk Batılaşması
– Ermeni Sorunu (en uzun bölüm)
– Vahdettin (Hain mi?)
– Atatürk ve Cumhuriyet
– Cumhuriyet’e Yapılan Saldırılar
[…] Uzun zamandır beklettiğim kitaplardan bir tanesi de Emre Kongar’ın diğer “Yüzleşmek” kitaplarından biri olan Demokrasimizle Yüzleşmek‘ti. Kongar’ın daha önce de Tarihimizle Yüzleşmek kitabını okumuştum. […]